Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi: Saflar sıklaşıyor mu?
İran, salı günü çevrimiçi düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesi kapsamında, Çin ve Rusya tarafından domine edilen grubun dokuzuncu üyesi oldu. Belarus da bu yönde bir mutabakat belgesi imzaladı. İtalya ve Rusya'dan yorumcular, örgütün potansiyelini irdeliyor.
Çok kutupluluğun öncüleri
İzvestiya yeni bir şeylerin geliştiğine işaret ediyor:
“ŞİÖ üyesi devletler, birbirlerine olan bağımlılıklarını güçlendirmek istemiyorlar. Temkinli bir şekilde ve neredeyse içgüdüleriyle, herkes için eşit faydalar doğuran ve tek bir devletin iradesiyle, diğerleri için ekonomik bakımdan zorunlu tedbirlere dönüşmeyen kararlar alıyorlar. ... Dünya siyaseti, geride bıraktığımız yüzyıllarda tek kutupluluğun ve iki kutupluluğun ne demek olduğunu iyi öğrendi, güçlü ve zayıf yönlerini iyi biliyoruz. Ancak çok kutupluluğa dair neredeyse hiçbir bilgimiz yok. Teorisyenler, karar alıcı bir güç merkezi olmadığı için anarşiye ve devletler arasında sonu gelmez çatışmalara yol açacağını söylüyor. ŞİÖ üyesi ülkeler ise işbirliğini genişletmeye yönelik çabalarıyla bu varsayımı sorgulanır kılıyor.”
Burada yeni bir askeri ittifak doğabilir
ŞİÖ hafife alınmamalı, diye uyarıyor Corriere della Sera:
“Hindistan Başbakanı Modi’nin başkanlığında gerçekleşen toplantıya, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov, Çin Devlet Başkanı Şi, Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ve Pakistan Başbakanı Şerif katıldı. ... Gözlemciler arasında ise Belarus Devlet Başkanı Lukaşenka, İran Cumhurbaşkanı Reisi ve Moğolistan Devlet Başkanı Hürelsüh bulunuyordu. Putin, iki kutuplu düzeni temelinden değiştirmek için, dünyanın neredeyse yalnızca Asyalılardan oluşan bu kısmına güveniyor. ... ŞİÖ’ye yeni bir askeri ittifakın muhtemel çekirdeği olarak bir değer atfedilmesi de buna dahil.”
İçerisi anlaşmazlıklarla dolu
Radio Kommersant FM örgüte şüpheye yaklaşıyor:
“Bu birliğin geleceği belirsiz duruyor. Şu an herkesin çıkarları birbirinden ayrılıyor. Elbette toplantılar düzenlemeye ve başarılı işbirlikleri hakkında genelgeçer şeyler söylemeye devam edebilirler - fakat ne için? Amerika'yı ve Batı'yı kızdırmak için mi? Belki de. Ancak ŞİÖ'nün G7, G20 vehayut diğer benzer birliklere alternatif olması pek mümkün değil. Örneğin Çin, Orta Asya'daki eski kardeş [Sovyet] devletleri kanatları altına toplamış halde. Üstelik, halihazırda ŞİÖ'ye başkanlık eden Hindistan ile Pekin arasında ciddi gerilimler var. Pakistan'dan hiç bahsetmiyoruz bile.”