Göç: Doğu Libya AB temsilcilerine kapıyı kapadı
AB Göç Komiseri Magnus Brunner, salı günü İtalya, Yunanistan ve Malta'nın göçten sorumlu bakanlarıyla birlikte fiilen bölünmüş durumdaki Libya’da sığınmacı meselesini görüşme niyetindeydi. Trablus’ta bunu yapabilseler de AB tarafından tanınmayan Doğu Libya’daki rejim, heyeti Bingazi Havalimanı’ndan kaba bir tavırla geri çevirdi. Peki bu durumun ardında yatan jeopolitik güçler neler ve yaşanan gerilimin göç meselesine etkileri ne olur?
Göç meselesindeki ikilem
Brüksel zor durumda, diyor web portalı News247:
“General Hafter Avrupa heyetinin yüzüne kapıyı çarparken, Batı Libya’daki geçici hükümet de Brunner, Plevris ve diğerlerine ‘göç meselesi bizim olanaklarımızı aşıyor,’ dedi. AB elbette -dünkü olay yaşanmasaydı- tıpkı Türkiye’ye yaptığı gibi Libya’ya da göç için maddi destek sunabilirdi. Ama iki rejimden hangisine? AB Hafter tarafını tanımıyor, ancak Girit’e yönelen göçmenlerin büyük kısmı da Libya’nın doğusundan geliyor.”
Hafter Avrupa üzerindeki baskıyı artırıyor
Web portalı Liberal, özellikle Yunanistan açısından kritik bir durumun ortaya çıktığını düşünüyor:
“Libya ile uzlaşmaya varmak hiçbir zaman kolay olmadı. Ancak 14 yıldır süregelen siyasi çıkmazı sona erdirme çabalarının artık son aşamaya gelmiş gibi görünmesi ve Batı ile Doğu Libya’nın, özellikle de AB üzerinde baskı kurmak amacıyla daha fazla uluslararası destek ve 'koz' elde etmek için birbiriyle yarışması, durumu daha da karmaşıklaştırıyor. … [Salı günkü] gelişmelerin ardından Doğu Libya’nın, Tobruk ve Derne’deki binlerce göçmen ve sığınmacıyı -Girit'e uzanan insan kaçakçılığı rotalarına katılmak için bekleyenleri- bir baskı unsuru gibi kullanarak Avrupa’ya kendisini Libya’nın ikinci güç merkezi olarak kabul ettirmeye çalışacağı anlaşılıyor. Bu da son derece riskli bir döneme işaret ediyor.”
Libya'da önemli olan tek şey petrol
La Stampa, İtalya’nın yanılsamalara kapıldığı eleştirisinde bulunuyor:
“Sırf doğalgaz ve petrol pompalamaya devam etsin ama insan göndermesin diye ilgilendiğimiz bu ülkeyi tanımlarken kullandığımız hiçbir ifadenin hakikatle en ufak bir alakası yok. … Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Trablus hükümeti aslında mevcut değil, ‘ulusal birlik’ adı verilen komik yürütme organının başındaki Başbakan Abdulhamid Dibeybe bir kukla, General Hafter ise kendisini petrol zengini Doğu Libya’yı ve güneydeki stratejik Fezzan bölgesini kontrol altında tutsun diye Bingazi’de kartondan bir tahtta oturtan Rusya ve Mısır’ın kuklası. … Güvenlik güçleri, polis, sahil güvenlik, donanma, merkez bankası - hepsi laftan ibaret. Tek hakikat, her şeyin etrafında döndüğü o lanet olasıca petrol.”
Moskova'dan selamlar
Der Standard, Libya’nın doğusunda iplerin Rusya’nın elinde olduğunu belirtiyor:
“Magnus Brunner ile İtalya, Yunanistan ve Malta’dan bakanlar salı günü Libya’daki hakikatle, ülkenin derin bölünmüşlüğüyle yüzleşti: Batıdaki Trablus’tan yana olanlar, doğudaki Bingazi’de istenmiyor. … Doğu Libya’da Halife Hafter ve liderlik ettiği Libya Ulusal Ordusu hüküm sürüyor. … Suriye’de Esad’ın devrilmesi, kendini Libya’nın tek istikrarlı devlet gücü olarak gösterme gayretindeki Hafter’e yaradı: Bingazi artık Rusya’nın Akdeniz’deki yeni stratejik kalesi, El-Hadim Askeri Üssü de Rusya’nın ‘Afrika Kolordusu’ açısından en önemli üs. Dolayısıyla AB’ye yalnızca Bingazi’den değil, Moskova’dan da bazı mesajlar geldi.”
Trump da müdahil oluyor
La Repubblica, Libya'da çok sayıda çıkarın çakıştığına dikkat çekiyor:
“Kaddafi’nin ölümünden bu yana, Libya’da iktidar en hafif tabirle parçalanmış halde. Fakat şu anda Avrupa, bilhassa da İtalya, her cephede sıkışmış durumda. Ortaya çıkan yeni tablo, kendi birleşme planını uygulayan ve Avrupa’daki hükümetleri bu süreçten dışlayan Trump yönetiminin politikalarına dayanıyor. … Beyaz Saray’ın girişimiyle, ülkenin geleceği ve refahına dair küresel bir mutabakat zemini oluşuyor. ABD’nin arabuluculuğu, Trablus'un temel referans noktası olan Türkiye ile Bingazi’nin hamisi Mısır arasındaki çelişkileri yavaş yavaş dengeliyor - bu durumdan Rusya’nın da pek rahatsız olduğu söylenemez.”