AB-Büyük Britanya zirvesi: Birbirlerine yeniden daha yakınlar
Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık liderleri, Brexit’in beş yıl önce hayata geçirilmesi sonrasında bu ölçekte düzenlenen ilk zirve kapsamında pazartesi günü Londra’da bir araya gelerek, işbirliğinin genişletilmesinin önünü açacak bir anlaşmaya imza attılar. Büyük Britanya’nın AB’den ayrılmasının ardından zayıflayan ilişkilerin özellikle de savunma, güvenlik ve ticaret alanlarında yeniden güçlendirilmesi hedefleniyor. Peki basın bu konuda ne düşünüyor?
İyi bir başlangıç
The Guardian anlaşmayı doğru yönde bir mesaj olarak yorumlasa da AB ile yeniden yakınlaşma sürecinde vites büyütülmesini istiyor:
“Muhafazakârların koyduğu engelleri böylesine ölçülü bir şekilde kaldıran hükümet, seçmene akılcı ve sorumlu davrandığını ve Büyük Britanyalı şirketler ile tüketicilerin çıkarlarını ilk sıraya koyduğunu göstermek istiyor. Bu adımı atmak için referandumun üzerinden dokuz yıl geçmesi beklenmeyebilirdi. Yaklaşık 60 İşçi Partili milletvekilinden oluşan bir grup, kamuoyu yoklamalarında seçmenin ekseriyetinin artık Brexit’i hata olarak gördüğünü göstermesinden de cesaret alarak, hükümeti daha cesur hamleler yapmaya zorluyor. Ancak serbest dolaşım hakkı kırmızı çizgi olmayı sürdürüyor.”
Ciddi protestolar kaçınılmaz
The Spectator'a göre, Starmer’ın AB ile yeni bir sayfa açma girişimi özellikle üç başlıkta ciddi siyasi tartışmalara yol açabilir:
“İlki, Büyük Britanya'nın AB kurallarına ve standartlarına 'zamanında ve dinamik biçimde uyum sağlaması' halinde, bu ülkeden yapılan tarım ürünleri ihracatına yönelik kontrollerin kaldırılacak olması. Büyük Britanya, ilgili kural ve standartların belirlenmesi sürecine 'uygun şekilde' katılım sağlayabilecek, ancak veto hakkına sahip olmayacak. İkincisi balıkçılıkla ilgili: AB, Haziran 2038’e kadar Büyük Britanya sularına 'sınırsız ve karşılıklı erişim' hakkını elinde tutacak. ... Üçüncüsü ise emisyon ticareti sistemine ilişkin. Bu sistem, AB’ye Büyük Britanya'nın sanayi politikaları üzerinde yeniden denetim imkânı tanıyabilecek nitelikte.”
Starmer fırsatı harcadı
Handelsblatt, Keir Starmer’ın eski Brexit tabularını aşmakta hâlâ zorlandığından yakınıyor:
“Serbest dolaşım hakkını yeniden hayata geçirmekle suçlanmak istemediğinden, AB’nin gençlik hareketliliğini artırma yönündeki talebine bile isteksiz gözüküyor. Oysa bu husustaki müşterek çıkarlar ortada: Gençlerin Manş Denizi’nin öte yakasında eğitim alması ya da mesleki deneyimler edinmesi tüm tarafların faydasına. Gençler ufuklarını genişletir, şirketler nitelikli iş gücü kazanır, toplumlar ise birbirini daha iyi anlama şansı yakalar. Bu meselede [somut] bir uzlaşı sağlanması, gerçekten de yeni başlangıç için güçlü bir işaret olabilirdi. Ama Starmer bu fırsatı harcadı.”