İkinci Dünya Savaşı biteli 80 yıl oldu: Anılar istismar mı ediliyor?
Bu hafta Avrupa’nın her yerinde, İkinci Dünya Savaşı’nın bitişi ve Nasyonal Sosyalizm’den kurtuluş anılacak. Rusya ise Hitler Almanyası’na karşı kazanılan zaferi her zamanki gibi 9 Mayıs’ta büyük bir askeri geçit töreniyle kutlayacak. Ancak Kremlin’in Ukrayna’da sürdürdüğü saldırı savaşını bu tarihsel bağlama oturtma çabaları, Avrupa basınında büyük itirazlarla karşılaşıyor.
Moskova eski hayaletleri çağırıyor
La Stampa, Rusya’da yüceltilen militarizm karşısında ürperiyor:
“Rejimin propagandası giderek absürt boyutlara ulaşırken ve doğumhanelerde yeni doğan bebekler asker kepleri ve beş köşeli kızıl yıldızlarla donatılırken, Kremlin Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşı İkinci Dünya Savaşı’yla özdeşleştirmeye kararlı görünüyor. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov 'büyük bir ülke her an ayağa kalkmaya hazırdır,' diyerek kitlesel seferberlik hayaletini çağırıyor. Putin ise 'Alman yapımı haçlı tanklardan' ve 'bize boyun eğdirmek ve bir şeyler dayatmak isteyen mağlup ulusların' temsilcilerinden söz ederek doğrudan düşmana atıfta bulunuyor.”
Revizyonizmin hayat bulmuş hali
Jutarnji list'e göre, Rusya yıldönümünü çarpık bir tarih anlatısı sunmak için kullanıyor:
“Asıl sorun, Rusya’nın Nazizme karşı kazanılan zaferi tarihi çarpıtmak için kullanması. ... Zira Hitler ile Stalin’in başlangıçta Polonya’yı paylaşan ve on binlerce Polonyalıyı katleden müttefikler olduğunu unutmamalıyız. ... Dahası, Büyük Vatanseverlik Savaşı’ndaki direniş ve ardından gelen zafer yalnızca Rusların değil, tüm Sovyetler Birliği halklarının eseridir. Rakamlar bunu ortaya koyuyor: Savaşta hayatını kaybeden 26 milyon insanın yaklaşık altı milyonu Ukraynalıydı. ... Özetle Putin’in zafer kutlaması, görmezden gelinmesi gereken revizyonist bir gösteriden ibaret.”
Propaganda ile lekeleniyor
Tarihçi ve pedagog Tamara Eidelman, Echo tarafından alıntılanan bir Telegram gönderisinde Putin'in yaklaşımını eleştiriyor:
“Genç neslin bilincini kahramanlık ve fedakârlık söylemleriyle şekillendirmek ve ilaveten, 'bugün özel askeri operasyona katılan askerlerimizin, adalet için onur ve kahramanlıkla savaşarak dedelerinin ve büyük dedelerinin muazzam geleneklerini sürdürdükleri' şeklindeki övgülerle bunu yüceltmek, ahlaki açıdan son derece sorunlu. Bunun nedeni yalnızca günümüzdeki savaşın meşrulaştırılmaya çalışılmasında değil, aynı zamanda bu tür ifadelerin, faşizme karşı hakikatte kahramanca savaşanların anısını zedelemesinde yatıyor.”
Diğer Sovyet uluslarını hatırlayan yok
Blog yazarı Valariy Pekar, NV’de eleştiride bulunuyor:
“Rusya bu bayramı kendi hedefleri doğrultusunda sahiplenmeye çalışıyor. En başta da İkinci Dünya Savaşı’ndaki zaferin sahibi olarak kabul edilmek ve tüm dünyaca müteşekkir kalınıp onurlandırılmak, ayrıca Nazizme karşı kazanılan zaferdeki belirleyici rolünü ve verdiği sözümona büyük kayıpları vurgulamak istiyor. … Kremlin’in bu hedefe ulaşabileceğini umması için pek çok neden var. Birincisi, Batı uzun zamandır Rus propagandasının etkisi altında ve buna karşı pek bir şey yapılmadı. İkincisi, Amerikalıların ve Avrupalıların zihninde Sovyetler Birliği hâlâ Rusya ile özdeş - [Sovyetler Birliği’ndeki] diğer ulusların adını anan neredeyse yok.”
Kadim ittifakın bölünmesine karşı koyalım
Bir grup Avrupalı tarihçi, Le Monde’da ABD’ye sesleniyor:
“Yıldönümü vesilesiyle, Amerikan halkına Moskova’nın körüklediği siyasi bölünmeleri aşma çağrısında bulunuyoruz. … Savaş meydanlarında şekillenen ve seksen yıllık dostluk ile ittifak sayesinde güçlenen bağlarımızı hatırlayın. Bizi dezenformasyonla bölmek isteseler de özgürlük ve demokrasiye yönelik müşterek bağlılığımız galip gelmeli. Sizden özellikle de Ukrayna’ya destek olmanızı istiyoruz. ABD’nin yardımıyla diplomatik bir çözüm bulunmasını ümit ediyoruz.”