Polonya: Batı Rus İHA'larına ne yanıt vermeli?
Salıyı çarşambaya bağlayan gece, en az 19 Rus insansız hava aracı Polonya hava sahasına girdi. Polonya Hava Kuvvetleri bunların birkaçını düşürürken, NATO’ya bağlı Hollanda ve İtalya jetleri de destek verdi. Varşova, NATO Antlaşması’nın 4. maddesinin bir üye ülke dışarıdan tehdit edildiğinde yapılmasını öngördüğü istişarelerin başlatılması çağrısında bulundu. Avrupa basını harekete geçilmesi gerektiği görüşünde.
İster tesadüf olsun, ister provakasyon
Krytyka Polityczna, Rusya'nın ne kadar ileri gidebileceğini test ettiği uyarısında bulunuyor:
“Polonya hava sahasındaki ihlallerin tesadüften, plan dışı rota sapmalarından ya da teknik arızalardan kaynaklandığını ve kasıtlı bir provokasyon olmadığını (naifçe) varsaysak dahi, Rusya bunları aslında bizim tepki verme kararlılığımızı sınamak için yapıyor. Eğer bir karşılık gelmezse, Kremlin daha sert ve daha derin hamlelerle denemelerini sürdürecek ve beraberinde bilgi kaosu yayacak.”
NATO güç göstermekten daha fazla kaçınamaz
Newsweek Polska, böyle bir durumda korkunun kötü bir rehber olduğunu düşünüyor:
“NATO’nun asıl Aşil topuğu Suwalki Koridoru [Belarus ile Rusya’nın Kaliningrad sınır bölgesi arasında, Litvanya ve Polonya sınırının geçtiği dar geçit] değil, Rusya’yı kışkırtma korkusu. Batılı politikacılar, Putin’in yalnızca güçten anladığını tekrar edip duruyor, fakat güç göstermeye cesaret edemiyorlar. ... Kırım’ın ilhakından bu yana, Rusya’nın er ya da geç NATO’nun karşılıklı güvenlik garantilerinin gerçek değerini sınamaya kalkışacağı belliydi. Gece yarısı düzenlenen İHA saldırısı da böyle bir sınamanın habercisi.”
Romanya'nın aksine Polonya sağlam duruyor
Republica.ro, uygun bir yanıt verdiğini söylediği Polonya'yı övüyor:
“Rusya’nın göstermek istediği, NATO’nun 5. maddesinin pratikte işlemeyeceğidir. ... Moskova, bir NATO ülkesine saldırabileceğini ve çatışmanın tüm Avrupa’ya yayılacağı korkusuyla kimsenin harekete geçmeyeceğini tüm dünyaya kanıtlamak istiyor. Bu mantık, bir iki insansız hava aracı karşısında korkudan gözlerini kapatan Romanya gibi ülkelerde işe yarayabilir. ... Ancak aynısı, şimdiden önlemlerini alan ve Rusya ile olası bir çatışmaya hazırlanan Polonya için geçerli değil.”
Belarus savaşa çekilmek isteniyor
Siyaset bilimci Abbas Galliamov, Echo’nun alıntıladığı bir Telegram gönderisinde insansız hava araçlarının nereden havalandığına değiniyor:
“Asıl mesele, bunların Rus topraklarından mı gönderildiği yoksa Rus ordusunun şu sıralar Belarus silahlı kuvvetleriyle ortak tatbikata hazırlandığı Belarus’tan mı kalktığı. Putin açısından bu yaşananların anlamı, Polonya’yı Belarus’a bir karşılık vermeye zorlamak ve bu yolla onu da çatışmanın içine çekmek.”
Birilerinin gözü şimdi sosyal medyada
News.bg, Rusya’nın bu yaptığıyla tam olarak neyi test etmek istiyor olabileceği sorusuna yanıt arıyor:
“Rusların amacı, Polonya’nın hava savunmasının ve hava kuvvetlerinin işler vaziyette olup olmadığını öğrenmek değil. Asıl sınav şimdi başladı. Rus birimleri, sosyal medyayı izleyerek kamuoyunun tepkisini ölçüyor. Bütün Avrupalı devlet ve hükümet liderlerinin, savunma bakanlarının açıklamalarının yanı sıra Trump ve ABD’nin tepkileri de değerlendiriliyor. Avrupa hazırlıklı değil. Önümüzdeki yıllarda, bu tür provokasyonlar daha sık yaşanacaktır.”
Uzun süreler izlemekle yetindik
Novinky.cz, Batı’nın korkakça tereddütlerinin bedelinin şimdi ödendiğini söylüyor:
“Ukrayna’da, en azından ülkenin batı kesimlerinin semalarında çoktan bir uçuşa yasak bölge ilan edilip, buralar ittifak güçlerince güvenceye alınmalıydı. Bu sadece Ukrayna’nın işini kolaylaştırmak için değil, kendi ülkelerimizin hava sahasını korumak ve Ukrayna’dan gelecek yeni sığınmacı dalgalarını önlemek için de şarttı. … Ayrıca, gönderilen silahlara getirilen kısıtlamalar da çoktan kaldırılmış ve bunların Rusya’daki hedeflere yönelik saldırılarda kullanılmasına izin verilmiş olması gerekiyordu. Şimdi anlaşıldı ki, Rusya bu tedbirleri çatışmanın daha da büyümemesi için yapılmış frenlemeler değil, çatışmayı büyütebilmesi için bizim zaaflarımız olarak algılamış.”
Riskler soğukkanlılıkla değerlendirilmeli
De Morgen köşe yazarı Bart Eeckhout, düşüncesizce tepki gösterilmemesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor:
“Elbette, tepkilerin yetersiz olduğunu düşünenler olacaktır. Ancak bence bu görüş isabetsiz. Avrupalı ortakların Ukrayna hava sahasını aktif biçimde savunması gerektiği fikri uzun süredir dile getiriliyor. Peki şimdi bu adımın atılması için doğru zaman mı? Bu elbette tartışmaya açık; fakat böyle bir karar, Avrupa’nın savaşa tam anlamıyla dahil olması ve Rusya ile doğrudan bir çatışmaya girmesi anlamına gelir. Putin’in bu nihai çatışmadan çekineceği varsayılıyor olabilir. Mümkün. Yine de bu, son derece riskli.”
Putin fırsattan istifade ediyor
Corriere della Sera, Kremlin’in şefinin harekete geçtiğini belirtiyor:
“Putin kendini güçlü hissediyor ve el yükseltiyor, Avrupa Birliği’ni tehdit edip baskı altına almayı, yanıt verme kapasitesini sınamayı ve Yaşlı Kıta’da Putin’e yakınlığıyla bilinen güçleri kendi lehine seferber etmeyi amaçlıyor. … Donald Trump ile Ukrayna’da yürütülen barış müzakerelerinden bir sonuç çıkmadı. Beyaz Saray’ın kararsızlığı onu cesaretlendiriyor. … Çin’de Şi Cinping’in sarayında düzenlenen parti ise belli ki özgüvenini artırarak, gerilimi daha da yükseltmesi için kendisine verilmiş açık çek işlevi görmüş.”